Page 348 - NOWE Słowa na start! 7 – Język polski SP – demo

Twój niezbędnik Magia i moc słów

GATUNKI DRAMATYCZNE

TRAGEDIA KOMEDIA
To utwór dramatyczny o poważnej tematyce, To gatunek dramatyczny o pogodnej,
przedstawiający zmagania bohatera, np. z losem, często zabawnej tematyce, z finałem
siłami natury, normami moralnymi, niesprzyjającymi pomyślnym dla głównej postaci.
okolicznościami. Tragizm bohatera polega na tym, Przykład: Aleksander Fredro, Zemsta
że znajduje się w sytuacji bez wyjścia, jest uwikłany
w tragiczny konflikt. To oznacza, że jakąkolwiek
decyzję podejmie, poniesie klęskę, jego życie zaś
skończy się katastrofą (zwykle śmiercią).
Przykład: Juliusz Słowacki, Balladyna

FRASZKA
To krótki utwór poetycki, pisany wierszem. Zwykle ma charakter żartobliwy, czasem
refleksyjny i jest oparty na ciekawym pomyśle. Zazwyczaj fraszka jest zakończona puentą.
• ytuły fraszek rozpoczynają się od przyimków: Na... (Na młodość), Do... (Do Hanny).
• Jan Kochanowski stworzył polską nazwę fraszka od włoskiego słowa frasca, które
dosłownie oznacza ‘gałązkę’, a w przenośni: ‘drobiazg, błahostkę, żarcik’.
Przykład: Jan Kochanowski, Na zdrowie

TREN
To utwór żałobny będący
GATUNKI LIRYCZNE pochwałą osoby zmarłej oraz
wyrażający smutek i żal po
jej stracie. Ten gatunek liryki
WIERSZ SYLABICZNY znany był już w starożytności.
To wiersz regularny, w którym
wszystkie wersy mają jednakową liczbę Przykład: Jan Kochanowski, Tren I
sylab (zgłosek), stały rytm. Wprowadził PIEŚŃ
go do polskiej poezji Jan Kochanowski. To utwór stroficzny o regularnej budowie i wyrazistym
Najpopularniejsze typy polskiego rytmie, który jest oparty na jednakowej liczbie sylab
wiersza sylabicznego to: 8-zgłoskowiec, w wersach i stałym układzie rymów. W pieśniach
11-zgłoskowiec i 13-zgłoskowiec. często występują refren oraz powtórzenia.
Przykład: Jan Kochanowski, Przykład: Jan Kochanowski, Pieśń świętojańska o Sobótce
O żywocie ludzkim

GATUNKI MIESZANE
BALLADA
To wierszowany utwór o niesamowitych wydarzeniach, które mogą budzić grozę. Obok realistycznych
bohaterów w balladzie pojawiają się także postaci fantastyczne. Ballady nawiązują do legend, wierzeń
ludowych i moralności ludowej. Ballada łączy elementy liryki (podział na strofy, powtórzenia, epitety,
porównania), epiki (fabuła, narrator, bohaterowie), i dramatu (dialogi).
Przykład: Adam Mickiewicz, Świtezianka

346